ဟာရဘင္းသို႔

ဟာရဘင္းသို႔
==========

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ခိုင္ျမတ္ေက်ာ္ (ယခု နရိၪၥရာသတင္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္) ရြာေတာ္ပရဟိတဆရာေတာ္ ဦး၀ါယမိႏၵေရာက္နီသည္ဟုသတင္းၾကား၍ ဖေလာင္းခ်ိတ္ေ်က်ာင္းႀကီးေက်ာင္းသို႔လားတြိျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္မွာ ရြာေတာ္ပရဟိတဆရာေတာ္မဟုတ္ပဲ ဟာရဘင္းပရဟိတဆရာေတာ္ ဦးရာဇိႏၵျဖစ္နီပါသည္။ လူမွားၿပီးေရာက္လားေသာ္လည္း (၈၈) အေရးအခင္းႏွင့္ထြက္ၿပီးပါလတ္ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားျဖစ္၍ ဆရာေတာ္က အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ႏွစ္ေယာက္အား သူ၏ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္နီထိုင္ရန္ေခၚယူလားပါသည္။ ၁၉၈၉ ခု ေႏွာင္းပိုင္းေလာက္ျဖစ္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။ ဟာရဘင္းရြာသည္ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္႐ို႕ အေနာက္ဘဂၤလားသို႔ ထြက္ၿပီးတိမ္းေယွာင္လာစဥ္က တည္ခေသာရြာျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာစစ္ေၾကာင္းႏွင့္အတူလိုက္ပါလာေသာ ဗိုလ္မႈးႀကီးၾကာျဖဴေအာင္လည္း ဤရြာတြင္ အပ်ိဳႀကီးမေငြစိန္ႏွင့္အိမ္ေထာင္က်ပါသည္။ မေငြစိန္ႏွင့္ နားေဖာက္ပီးသူမွာ ကိုေအာင္ေက်ာ္သိန္း (မင္းျပား) ျဖစ္သည္။ ယခု ျပည္ထဲသို႔ ျပန္၀င္လားၿပီးျဖစ္သည္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖင့္ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာလည္း ဤရြာ၌ပင္ ကြယ္လြန္လားပါသည္။ ဆရာေတာ္၏ေက်ာင္းတြင္ ယခင္ AIO အတြင္းေရးမႈးေဟာင္း ေမာင္သွ်င္ႀကီးစိန္လွေမာင္လည္း နီထိုင္လွ်က္ဟိသည္။ ေမာင္သွ်င္ႀကီးသည္ ဗကပမွ အမ်ိဳးသားေရးလိုင္းသို႔ ဦးစြာပထမ ကူးေျပာင္းလာေသာ အေတြးအေခၚအေျမာအျမင္ဟိေသာ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သည္။ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ေရာက္လားခ်ိန္၌ပင္ အသက္ (၇၀) ေက်ာ္နီၿပီးျဖစ္သည္။ ေမာင္သွ်င္ႀကီး ဟာရဘင္းပရဟိတေက်ာင္း၌ဟိစဥ္ပင္လွ်င္ ေထာင္တည္ေမာ္ကြန္းကို ေမာင္သွ်င္ႀကီးေက်ာ္ျမသာလက္ထဲသို႔ မူပြားတေစာင္ပီးထားႏိုင္ခပါသည္။ ေမာင္သွ်င္ႀကီးလက္ထဲ၌ ရမ္းၿဗဲေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ရြီးေသာ ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္က်မ္း ဒုတိယတဲြလည္းဟိသည္။ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္ေတာ္လွန္ေရး အင္တန္မ်ားမ်ားအေသးစိတ္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္ေတာ္လွန္ေရးအက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို အကၽြႏ္ုပ္က လက္ရြီးျဖင့္ေကာက္ႏႈတ္၍ အိႏိၵယသို႔လားေသာအခါ ေကာ္ပီကူးယူလားပါသည္။ ေနာင္အခါ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးနိဒါန္းေခါင္းစဥ္တပ္လွ်က္ ရခိုင္ေက်ာင္းသားမ်ားကြန္ကရက္ (ASC)  (အိႏၵိယ) နာမည္ျဖင့္ Type ရိုက္ၿပီး ျဖန္႔၀ီခပါသည္။ အိႏၵိယခရီးစဥ္အေၾကာင္းကို ေနာက္မွ ဆက္ရြီးပါမည္။ ယခုေလာေလာဆယ္တြင္ ဟာရဘင္းအေၾကာင္းအနည္းငယ္ ဆက္ရြီးပါဦးမည္။

ဟာရဘင္းပရဟိတေက်ာင္းမွာ ဟာရဘင္းရြာ၏ေတာင္ဖက္ျခမ္းတြင္ဟိသည္။ ရြာႏွင့္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအၾကား ေခ်ာင္းေခ်တခုဟိသည္။ ေခ်ာင္းဆိုေသာ္လည္း ယင္းေလာက္မႀကီးပါ၊ ေျမာင္သာသာရာဟိသည္။ ရီခ်ိဳေခ်ာင္းျဖစ္သျဖင့္ ရြာသားမ်ားအတြက္ ရီခ်ိဳး အ၀တ္ဖြတ္ ေကာင္းေကာင္းအသံုးက်သည္။ ေခ်ာင္းတေလွ်ာက္ ၾကခတ္၀ါးပင္မ်ားစိုက္ပ်ိဳးထားသျဖင့္ အရိပ္ၿမိဳင္ၿပီး စိမ္းလမ္းစိုေျပဟိသည္။ ၄င္းေခ်ာင္းကိုေက်ာ္၍ ကိုက္တရာေလာက္ေတာင္မ၀ီး တမိနစ္ခန္႔လမ္းေလွ်ာက္လားလွ်င္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔ေရာက္သည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ရြာဖက္ေျမာက္ဖက္သို႔မ်က္ႏွာမူလွ်က္ ပရဟိတေက်ာင္းေဆာင္မွာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႏွင့္ရွိဆိုင္ ရြာကိုေနာက္ခိုင္းလွ်က္ ၿမီထိုင္သံျဖဴမိုး ေပတရာခန္႔ ရွည္လ်ားလ်ားအေဆာက္အဦးျဖစ္သည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းေဆာင္အၾကားတြင္ ကြင္းျပင္က်ယ္ဟိသည္။ ၄င္းကြင္းျပင္တြင္ မိုးထေစာေစာေက်ာင္းဖြင့္တိုင္း ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ေတးျခင္းကို ဆိုသည္။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ေတးျခင္းအျဖစ္ "ရကၡပူရိ" ေတးျခင္းကို သတ္မွတ္ထားသည္။ ေက်ာင္သူေက်ာင္းသား (၇၀) ေက်ာ္ခန္႔ဟိသည္။ စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းနယ္အ၀ွမ္းမွ ဆင္းရဲသူဆင္းရဲသား ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစားအေခ်သူငယ္ (၂၀) ေက်ာ္ခန္႔ဟိသည္။ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုမွာ ရြာကလာတက္သည္က မ်ားသည္။ ပရဟိတေက်ာင္းမွာ (World Vision) အကူအညီျဖင့္ေဆာင္လုပ္ထားေသာေက်ာင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ ယခုအခ်ိန္၌ (World Vision) ေရာက္လွ်က္ဟိသည္ မဟိသည္ကိုကား အတိအက်မသိ။

 ဗကဗမွ ထြက္လာသူ ဆီးမႈးသိန္းထြန္းေအာင္႐ို႕သားအဖလည္း ရြာ၌နီသည္။ ကိုသိန္းထြန္းေအာင္မွာ ပရဟိတေက်ာင္း၌ က်မၼာရီးမႈးအျဖစ္အလုပ္ရ၍ လစ၀င္ေငြရသည္။ ရမလပဥကၠဌအဖိုးေမာင္စိန္ညြန္၏သားလည္း ပရဟိတေက်ာင္း၌နီသည္။ ဘဂၤလားဆယ္တန္းေအာင္ဖို႔ႀကိဳးစားေသာ္လည္း မေအာင္ႏိုင္ျဖစ္နီသည္။ ဘဂၤလီဘာသာစကား၌ အားနည္းေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပရဟိတေက်ာင္းတြင္ ေစတနာေပါက္ဆရာအျဖစ္ အေခ်မ်ားအား စာသင္ပီးသည္။ ယခုေနာက္ပိုင္း လံုး၀သတင္းမၾကားလီပ်ာယ္။ အဆက္အသြယ္အားလံုးျပတ္ေတာက္လားသည္။ ေနာက္ ဆံျဖဴေမာင္ခ်စ္လည္း ရြာ၌နီသည္။ ကိုေမာင္ခ်စ္မွာ အေရးအခင္းေၾကာင့္ စစ္ေတြမွထြက္ၿပီးလာသူျဖစ္ၿပီး ရြာ၌ဆြီမ်ိဳးမ်ားဟိသျဖင့္ ဆြီမ်ိဳးမ်ားအိမ္၌နီသည္။ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ရီးအဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို အယံုအၾကည္မဟိသျဖင့္ ေတာ္လွန္ရီး ႏိုင္ငံရီးႏွင့္ ကင္းကင္းယွင္းယွင္းနီသည္။ ေနာက္ပိုင္း ဒကၠသို႔လားေရာက္၍ ဆီးဆိုးပန္း႐ိုက္လုပ္ကိုင္သည္။ အစပိုင္း စီးပြားရီးလံုး၀ အဆင္မေျပ။ ယခု အိမ္ေထာင္က်လွ်က္ စီးပြားရီးလည္းတည္ၿငိမ္လားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းၾကားသိရသည္။ ေနာက္တေယာက္မွာ (AIO) ရဲေဖာ္ေဟာင္း ကိုေစာထြန္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ အႏၵမန္ကၽြန္း၌ ဗိုလ္ရာဇာ႐ို႕ႏွင့္အတူ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္းခံရသူျဖစ္သည္။  ကိုေစာထြန္းလည္း ဟာရဘင္းရြာထဲ၌နီသည္။ ကိုေစာထြန္းမွာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ျမက္ရိပ္ကၽြန္းတဖက္ကမ္း ပန္းေျမာင္းဇာတိျဖစ္သည္။

ဟာရဘင္းရြာသည္ အယင္ အိမ္ေခါင္ေပၚ တေထာင္ေက်ာ္ဟိေသာ ရြာႀကီးတရြာျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း ကုလားလူဦးရြီမ်ားလာသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ဖက္သို႔ ေျပာင္းရႊိလားခကတ္သျဖင့္ ယခုအခါ အိမ္ၿခီ (၂၀၀) ခန္႔ရာ က်န္လိုက္ၿပီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကား ေျခာက္ေက်ာင္း။ ပရဟိေက်ာင္းႏွင့္ လက္၀ဲဖက္ကပ္ရပ္ တျခားေတာင္ကုန္းတခုတြင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတေက်ာင္းဟိသည္။ ညာဖက္တြင္ ေတာင္ၾကက္ဦးေက်ာင္းဟိသည္။ ယင္းေနာက္ ရြာေက်ာင္းတေက်င္းႏွင့္ မရမာႀကီးလူမ်ိဳးမ်ားကိုးကြယ္ေသာ ေတာေက်ာင္းတေက်ာင္း။ ေတာေက်ာင္းတြင္ ေက်ာက္ျဖဴက ကိုေတာ္ေခ်တပါးေက်ာင္းထိုင္သည္။ ေတာင္ၾကက္ဦးေက်ာင္းတြင္ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ႏွင့္ ရန္ကုန္ကတည္းကသိေသာ ဆရာေတာ္တပါးေက်ာင္းထိုင္သည္။ ေတာင္ၾကက္ဥေက်ာင္းကိုကား လယ္ကြင္းမ်ားပတ္ပတ္လည္၀ိုင္းထားသည္။

ဟာရဘင္းရြာ၌ထူးျခားသည္မွာ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕ဟိစဥ္ ရခိုင္မရမာ သဃၤေကာင္စီအစည္းအေ၀းက်င့္ပျခင္းျဖစ္သည္။ မရမာဆိုသည္မွာ မရမာႀကီးလူမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ဗိုလ္မင္းေထာင္မွ ရခိုင္မ်ားက ရခိုင္မခံ မိမိကိုယ္ကို မရာမာလူမ်ိဳးဟုခံယူကတ္ပါသည္။ ဤ မရမာေ၀ါဟာရမွာ အလြန္အျငင္းပြားရေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ ၿမီျပန္႔ရခိုင္မ်ားက မိမိကိုယ္မိမိ ရခိုင္ခံယူကတ္သည္။ ဗိုလ္မင္းေထာင္ဗိုလ္မင္းမ်ားက သူရို႕သည္ မင္းရာဇာႀကီးသိမ္းယူခေသာ ပဲခူးနႏၵဘုရင္၏သားေတာ္အႏြယ္အဆက္ဟု ခံယူကတ္သည္။ စကားေျပာလွ်င္ကား ရခိုင္စကားေျပာပါသည္။ သူ႐ို႕၏အဆို မွားသည္ဟု ေျပာ၍မရ။ ဆရာႀကီးဦးစံသာေအာင္မကြယ္လြန္ခင္ေနာက္ဆံုးထုတ္ခေသာ ရခိုင့္တန္ေဆာင္မဂၢဇင္းအမွတ္ (၁ရ) လား (၁၈) လား အတိအက်မမွတ္မိ။ ယင္းမဂၢဇင္းပါ ဆရာႀကီးကိုယ္တိုင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ရြီးသားေသာေဆာင္းပါးတြင္လည္း ထိုသို႔ဆိုထားပါသည္။ ဤသမိုင္းဟာကြက္ကို ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီႀကီးမ်ားမ်ားစားစား သုေတသနျပဳေဆာင္းပါးရြီးသားသည္မ်ားကို မတြိရ။ ဆရာႀကီးစံသာေအာင္၏ေဆာင္းပါးမွာရာ အရိပ္အႁမြက္ေဖာ္ျပထားသည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္က်မ္းကို ကိုးကားသည္ မည္သည္ကို အေထာက္အထားျပဳသည္ဟူ၍ကား ေဖာ္ျပမထား။ သို႔ေသာ္ မရမာလူမ်ိဳးမ်ားကား သူ႐ို႕၏သမိုင္းကိုခ်ဲ႕ကား၍ သူ႐ို႕သည္ နႏၵဘုရင္၏သားႏွင့္ ရခိုင္ဘုရင့္သမီးေတာ္၏အဆက္အႏြယ္မ်ားဟု လုပ္ႀကံဇတ္လမ္းဖန္တီးထားသည္ကိုလည္း မရမာဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါး ရြီးသားေသာ ရြာေတာ္ထုတ္ မဂၢဇင္းတအုပ္တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဖတ္ခရပါသည္။ ယုတၱိယုတၱာကားမဟိ။ အေထာက္အထားအကိုးအကားလည္းမဟိ။ စိတ္ကူးယဥ္ပါးစရာဇ၀င္အား လက္ကျမင္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္ယံႈးဘုရင္၏သားေတာ္ႏွင့္ စစ္ႏိုင္ဘုရင္၏သမီးေတာ္ကို ထိမ္းျမားပီသည္ဆိုျခင္းမွာ ယုတၱိကင္းမဲ့လွသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ အိႏၵိယသို႔မလားမွီ ရြာေတာ္၌ ကိုယ္ယင္၀တ္ျဖင့္ တ၀ါဆိုစဥ္ ကိုယ္ေတာ္၀ါယမိႏၵေျပာသည္မွာကား သူ႐ို႕ဟုတ္ခ်င္ဟုတ္မည္ ငါ႐ို႕ကားမဟုတ္ဟုဆိုသည္။

ဇတ္လမ္းကိုျပန္ဆက္ရေသာ္ ရခိုင္မရမာ သဃၤေကာင္စီအစည္းအေ၀းတြင္ အကၽြႏၤုပ္႐ို႕ သံုးရက္လံုးလံုးဇတ္ကရပါသည္။ ဇတ္လိုက္မင္းသမီးမွာ မႏၱေလးဇာတိ ဗမာအမ်ိဳးသမီးတဦးျဖစ္သည္။ ဘဂၤလီကုလားတေယာက္ႏွင့္ခိုးရြာလိုက္လာၿပီး သူ႔ေယာက်္းဇာတိ ဘဂၤလားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ခန္႔ အၿခီခ်၍ သားႀကီးမယားႀကီးရခါၿပီးမွ သူ႔လင္သည္က ေနာက္မယားယူလားသျဖင့္ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၿပီး အိမ္ေထာင္ကဲြကာ ဟာရဘင္းတြင္ ေရာက္ဟိနီထိုင္သူျဖစ္သည္။ သူမ၏ေျပာျပခ်အရ သူႏွင့္မယူခင္ သူ႔ေယာက္်ားက ရခိုင္ခံၿပီးလိမ္ခိုယူလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဘဂၤလားသို႔ေရာက္ၿပီးမွရာ ကုလားျဖစ္ေၾကာင္းသိရေၾကာင္း အကၽြႏ္ု္ပ္႐ို႕အား ရင္ဖြင့္ေျပာဆိုပါသည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္၏ဇနီးမယားေလာင္း အပ်ိဳႀကီးမေငြစိန္ရို႕မိသားစုက သနားသျဖင့္ သူရို႕အိမ္တင္၍ ၾကည့္႐ႈေစာင့္မထားပါသည္။

ဇတ္ကရာတြင္ ကိုျမတ္ေက်ာ္က ဇတ္ညႊန္းရြီး၍ အကၽြႏ္ုပ္က လူသတ္ဘရ၀ါအခန္းက သရုပ္ေဆာင္ရပါသည္။ ရယ္ရသည္မွာ ကၽြႏ္ုပ္ကား ဇတ္တိုက္ေသာအခါ ေကာင္းေကာင္းနားမေဆာင္ မင္းသားမင္းသမီးလြမး္ခ်ိန္မေရာက္ခင္ မင္းသမီးအား ကားစင္ထက္၌ အကၽြႏၤုပ္က လိုင္ဖင္းျဖတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အကၽြႏ္ုပ္လိုင္ဖင္းျဖတ္လိုက္ေသာ္လည္း မင္းသမီးကားမသီ အူဆို႔ပါေအာင္ရယ္ရပါသည္။ အကၽြႏ္ုပ္လည္း ဇာလုပ္၍ ဇာကိုင္ရမွန္းမသိ။ ေၾကာင္တိေၾကာင္ေတာင္ႏွင့္ ပရိသတ္ပါးမွာ အဆဲက်သည္။ ဇတ္ညႊန္းဆရာ ကိုျမတ္ေက်ာ္လည္း ေကာင္းေကာင္းမာန္ပါပါသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ကား ကိုယ့္အျပစ္ႏွင့္ကိုယ္ ၿငိမ္ခံနီလိုက္ရသည္။ ဇတ္လိုက္လုပ္သူမွာ ဟာရဘင္းရြာဇာတိ ပရဟိတေက်ာင္း၌ ေက်ာင္းဆရာလုပ္နီသူ အရပ္ရွည္ရွည္ အရုပ္ေျဖာင့္ေျဖာင့္ ကိုကာလာျဖစ္သည္။ ယခုလည္း ယင္းပရဟိတေက်ာင္း၌ ေက်ာင္းဆရာလုပ္၍ ဟိသည္မဟိသည္ကိုကား သတင္းမၾကားမိပါပ်ာယ္။

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္မွ ကိုယ္ေတာ္ေခ်တပါးလည္းဟိပါသည္။ အသံေကာင္းသည္။ ဇတ္ကရာတြင္ ရခိုင္ေတးျခင္းျဖင့္ေနာက္ခံရခိုင္ေတးျခင္းမ်ား ဆိုပီးပါသည္။ တီး၀ိုင္းအား အခင္ႀကီးေစာရာဇာ (မင္းျပား) က ဦးစီးေဆာင္ရြက္ပီးပါသည္။ စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းနယ္၌ ဒုတိယအိမ္ေထာင္က်လွ်က္ဟိသည္။ Facebook စာမွ်က္ႏွာတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ားရြီးသားသည္မ်ားကိုလည္း မၾကာမၾကာတြိျမင္ရသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ကား ဦးျမ၀ါဒံုးယိမ္းကို ဦးေဆာင္ပါသည္။ ကိုေအာင္ေက်ာ္သိန္းက ဟာသႏွင့္ ရထားပန္းယိုင္ ယိမ္းအကမ်ားကို ဦးစီးသည္။ ကိုသိန္းထြန္းေအာင္ကား ငပ်င္းေထြ၊ ရမလပဥကၠဌ အဖိုးေမာင္စိန္ညြန္၏သားကား မယ္ဒလိန္ျဖင့္ ရခိုင္ေတးျခင္းအဆိုေတာ္၊ ေမာင္ေတာက အစ္မတေယာက္လည္း ရခိုင္႐ိုးရာအက ေစတနာျဖင့္လာသင္ျပပီးပါသည္။  ျမစ္နားရြာ၌အိမ္ေထာင္က်နီသူ ကိုေက်ာ္မင္းက ေခတ္ေပၚရခိုင္ေတးျခင္းမ်ားျဖင့္ ေျဖေဖ်ာ္ပါသည္။ ဘဂၤလား၌ ရခိုင္႐ိုးရာဇတ္ကျခင္းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္၍ ရြာသူရြာသားမ်ား အလြန္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ကတ္ပါသည္။

ဟာရဘင္း၌နီစဥ္ ရခိုင္ေ၀ါဟာရ ေလးလံုးကို သတိထားမိပါသည္.။ (၁) ပတၱျမား (၂) ေတာအူ (၃) မွ် (၄) ကိုဘင္ ယွားပါးရခိုင္ေ၀ါဟာရေလးလံုးျဖစ္သည္။ (ပိုးမီးစုန္း) ကို ျမန္မာမ်ားက (ပိုးစုန္းၾကဴး) ဟုေခၚသည္ကို ရခိုင္သားဥေခ်ေပါက္ေခ်က အစသိသည္။ စကားစပ္မိ၍ ကၽြန္သက္ ႏွစ္ (၂၂၉) လား (၂၃၀) လား အတိအက်မမွတ္မိလိုက္ပါယာ။ မင္းနီၿမိဳ႕ေတာ္ ေျမာက္ဦးရႊီၿမိဳ႕သားတိ လဒမိႈင္နိမွာထုတ္ေတ ကဗ်ာစာအုပ္တအုပ္မွာ (ပိုးစုန္းၾကဴး) ဟု အရွက္အသေရကင္းမဲ့စြာ ခိုးခ်ထားသည္ကို ဖတ္လိုက္ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ (ပိုးမီးစုန္း) (ပတၱျမား) ယွားပါးရခိုင္ေ၀ါဟာရႏွစ္လံုးကို ေဖာ္ထုတ္ခ်င္၍ ေနာက္ဆံုးအပိုဒ္ကို ျဖည့္စြက္ရြီးသားလိုက္ရပါသည္။

တရက္နိညဇာသား ပိုးမီးစုန္းထြက္ပါသည္။ ထိုအခါ အကၽြႏ္ုပ္က ရခိုင္အေခၚကို သိခ်င္၍ ဟာရဘင္းရြာသား ပရဟိတေက်ာင္း၌နီထိုင္သူ ညအိပ္ေက်ာင္းသားမ်ားအားႀကီးၾကပ္သူ ကိုအထြန္းေခ်အား ေကာက္ကာငင္ကာ ျဗဳန္းခနန္း ေကာက္မီးလိုက္ပါသည္။ အစ္ကိုအစ္ကို ေအအေကာင္ကို အစ္ကို႐ို႕မွာ ဇာေခၚေရလဲ။ ထိုအခါ ကိုအထြန္းေခ်က (ပတၱျမား) ဟုေခၚေၾကာင္းေျပာပါသည္။ ေနာက္အသံုးတခုမွာ (မွ်) အသံုးျဖစ္ပါသည္။ အေခ်ခါ သခ်ၤာတြက္ေသာအခါ အေျဖမွာ မည္မွ်ျဖစ္သနည္း မီးခြန္း။ (မွ်) အသံုးကို ျမန္မာစာတြင္ရာတြိရသည္။ ျမန္မာစကားတြင္ လံုး၀မတြိရ။ ဟာရဘင္းရြာကိုေရာက္မွ (မွ်) အသံုးကို အခုထက္ထိ ရခိုင္သားမ်ား ေျပာဆိုသံုးႏံႈးလွ်က္ဟိေၾကာင္းသိရပါသည္။ စ်ီးျပဳေသာအခါ စ်ီး၀ယ္ေသာအခါ (မွ်ေလာက္လဲ) ဟု စ်ီးမီးေျပာဆိုသည္ကို ၾကားသိခရပါသည္။ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ ဟာရ္ဘင္းဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၌ တႏွစ္ေလာက္နီျဖစ္ပါသည္။ ႏြီခါသားေရာက္၍ (ေ၀ါ) ငွက္ျမည္ေသာအခါ အကၽြႏ္ုပ္က ကိုအထြန္းေခ်အား ေအငွက္ကို ဂိုးေခ်႐ို႕မွာ ဇာငွက္ေခၚေရလဲ မီးလိုက္ပါသည္။ ကိုအထြန္းေခ်က (ေတာအူ) ေခၚေၾကာင္းေျပာျပပါသည္။ (ေ၀ါ) ငွက္ဟုေခၚသည္ကို အမတ္ႀကီးဦးသာႏိုးက အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ေဒလီ၌နီစဥ္ေျပာျပဖူးပါသည္။

ေနာက္အသံုးတခုမွာ (ကိုဘင္) ဟူေသာ အသံုးျဖစ္သည္။ (ကိုဘင္) ကို ႀကီးသူက ငယ္သူကိုေခၚေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း ငယ္သူက ႀကီးသူူကိုေခၚေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း ယဥ္ေက်းသမႈသံုးပါသည္။ ရခိုင္ေ၀ါဟာရစစ္စစ္ျဖစ္ၿပီး ျပည္မရခိုင္ျပည္တြင္ ဤအသံုးကို လံုး၀မတြိရပါ။

(ေတာအူ) အသံုးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ေလာက္က အကၽြႏ္ုပ္ ထိုင္းသို႔ ရခုိုင္ေက်ာင္းသားေပါင္းစည္းရီးညီလာခံသို႔တက္ေရာက္စဥ္ ရေနာင္းသို႔ အလုပ္ကိစၥျဖင့္လားေရာက္လည္ပတ္ျဖစ္ပါသည္။ အကၽြႏ္ုပ္တည္းခိုေသာအိမ္မွာ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးအိမ္ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္သွ်င္မက ထား၀ယ္လူမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး လင္ေယာက္်ားမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးစကားေျပာသည္ကို အကၽြႏၤုပ္လံုး၀နားမလည္ပါ။ သို႔ေသာ္ လင္ေယာက္်ားကေျပာသည္မွာ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ သံုးေလးလခန္႔အတူနီလွ်င္ အားလံုးနားလည္လားပါေရအစ္ကိုဟု ေျပာျပပါသည္။ သူ၏မယားသည္အား ထမင္းစားစဥ္ (ဥၾသ) ကို အမတို႔ ထား၀ယ္မွာ ဘယ္လိုေခၚသလဲဟု ျမန္မာစကားျဖင့္ မီးျဖစ္ပါသည္။ သူမက (ေတာယူ) ေခၚေၾကာင္းေျပာသည္။ ၿပီးလွ်င္ ျမန္မာလို (ပင္စိမ္း) ကို ထား၀ယ္ပိုင္ ဇာပိုင္ေခၚေရလဲ မီးျဖစ္ပါသည္။ (ႏံႈး) ေခၚေၾကာင္းေျပာပါသည္။ ဤ (ေတာအူ)(ေတာယူ) (ႏံႈး) ယွားပါးေ၀ါဟာရမ်ားတိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ တူညီနီသည္ကိုေထာက္၍ ရခိုင္ႏွင့္ထား၀ယ္မွာ လူမ်ိဳးအတူတူျဖစ္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်၍ ရပါသည္။ ဟာရဘင္း၌ဟိစဥ္ ေမာင္သွ်င္ႀကီးစိန္လွေမာင္က ရမ္းျဗဲေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ ရြီးသားျပဳစုေသာ ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္က်မ္းကို ပီးဖတ္ခိုင္းပါသည္။ ၄င္းရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္က်မ္းတြင္ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ ထရိပူရက ရခိုင္သားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။ ရခိုင္ဘုရင္မင္းလက္ထက္ အိႏၵိယေဒသ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားေၾကာင္း ထရိပူရက ရခိုင္သားမ်ားရခိုင္ျပည္မဖက္သို႔ ခို၀င္လာေၾကာင္း၊ ရခိုင္ဘုရင္က ယခု ရခိုင္ဘဂၤလားနယ္စပ္ ယခု ဘဂ္လားဖက္ အုန္းကၽြန္းတြင္ နီရာခ်ပီးေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္း အုန္းကၽြန္းတြင္မနီလို၍ ထား၀ယ္ဖက္သို႔ လွီေလာင္းႀကီးမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းရြိလားေၾကာင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။ ယခု အကၽြႏ္ုပ္လက္ထဲ၌ ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္က်မ္းမဟိပါ။ လက္ထဲ၌ဟိသူမ်ား စာမ်က္ႏွာလွန္ဖတ္ၾကည့္ပါ။ ဇာရခိုင္ဘုရင္လက္ထက္ကလဲဆိုစြာကို အတိအက် နာမည္ႏွင့္တကြ ေျပာျပႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ေက်းဇူးတင္ဟိပါသည္။ တစံုတခု အတြိအႀကံဳ ဗဟုသုတ ရဟိလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။ (ဟာရဘင္းသို႔) အခန္းကို ဤမွာတြင္ အဆံုးသတ္အပ္ပါသည္။ လိုအပ္သည္မ်ား က်က်န္ခသည္မ်ား မွားယြင္းသည္မ်ားဟိက ေထာက္ျပပီးကတ္ပါ။ ျပန္လည္၍ ျပဳပ်င္ေဖာ္ျပပီးလားပါမည္။

 (သာလွဦး) (December 29, 2015) (ဗုဒၶဴးနိ)